De richtlijnwerkgroep heeft meestal 10 tot 25 leden met verschillende rollen. Alle rollen worden ook beschreven in de richtlijn.

Rollen in de richtlijnwerkgroep:

Voorzitter
De voorzitter of procesbegeleider van de werkgroep heeft meestal veel kennis van het onderwerp. Andere zorgverleners beschouwen hem of haar als een sleutelfiguur. Daarnaast moet hij/zij met uiteenlopende belangen kunnen omgaan. Soms is het lastig om iemand te vinden die hieraan voldoet, bijvoorbeeld als de meningen over een onderwerp sterk verschillen. Dan is het juist belangrijk dat de voorzitter onafhankelijk is.

• Zorgt voor een goed verloop van de werkgroepvergaderingen en de discussies.
• Bevordert consensusvorming binnen de werkgroep over de aanbevelingen.

Methodoloog

• Organiseert het ontwikkelproces.
• Is verantwoordelijk voor een systematische ontwikkeling van de richtlijn.
• Voert samen met de informatiespecialist het literatuuronderzoek uit.
• Beoordeelt de kwaliteit van de wetenschappelijke artikelen, stelt bewijstabellen op en schrijft conceptteksten.
• Heet ook wel [epidemioloog = Epidemiologie is de bestudering van de verschillende factoren die het optreden, de verspreiding, de preventie en de beheersing van ziekte, letsel en andere gezondheidsgerelateerde gebeurtenissen in een bepaalde groep mensen beïnvloeden.], procesbegeleider, adviseur of secretaris.
• Kan werkzaam zijn bij een beroepsorganisatie of bij een ondersteunende organisatie die veel ervaring heeft met richtlijnontwikkeling.

Onderzoekdeskundige (methodologische expert)

• Heeft kennis en ervaring met literatuuronderzoek, wetenschappelijke toetsen (epidemiologie), het ontwikkelen van kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten, en de invoering daarvan in de praktijk.

Informatiespecialist

• Voert samen met de methodoloog het literatuuronderzoek uit.
• Werkt samen met de methodoloog en de werkgroepleden.

Adviseur farmacotherapie

• Adviseert over gemaakte medicatie-keuzes
• Adviseert over de formulering van de medicatie-aanbevelingen.

Werkgroepleden

• In de richtlijnwerkgroep zitten vertegenwoordigers van alle relevante beroepsorganisaties die betrokken zijn bij het onderwerp van de richtlijn. Bijvoorbeeld: medisch specialisten, huisartsen, verpleegkundigen, paramedici, psychologen, bedrijfs- of verzekeringsartsen. Ook zitten vertegenwoordigers van de patiëntenorganisatie(s) in de werkgroep.
• Brengen de mening van de mensen die ze vertegenwoordigen in en creëren draagvlak voor de richtlijn.
• Wonen de werkgroepvergaderingen bij.
• Dragen knelpunten voor en prioriteren deze.
• Stellen uitgangsvragen op.
• Werken mee aan literatuuronderzoek.
• Lezen en bespreken bewijstabellen en conceptteksten.
• Patiëntvertegenwoordigers werken mee aan de patiëntenversie en de [indicatoren = Een indicator is een ‘meetinstrument’ dat een aanwijzing geeft over de kwaliteit van de zorg.].

Klankbordgroepleden

• Soms zijn er zo veel verschillen partijen betrokken bij de richtlijn, dat het minder werkbaar is. Dan kunnen bepaalde groepen in een klankbord aan de richtlijnwerkgroep worden toegevoegd.
• De klankbordgroep kan bestaan uit vertegenwoordigers van de verschillende beroepsorganisaties die betrokken zijn bij het onderwerp van de richtlijn. Bijvoorbeeld: medisch specialisten, huisartsen, verpleegkundigen, paramedici, psychologen, bedrijfs- of verzekeringsartsen. Ook zitten vertegenwoordigers van de patiëntenorganisatie(s) in de werkgroep.

Secretaresse/notulist

• Organiseert de werkgroep vergaderingen: planning, locatie, uitnodigingen.
• Notuleert tijdens de werkgroep vergaderingen.

Communicatie- en of implementatiespecialist

• Heeft kennis van de communicatiemogelijkheden van een richtlijn of de hulpmiddelen die voortkomen uit een richtlijn.
• Heeft kennis van de strategieën en instrumenten voor implementatie en optimaliseren van het gebruik van een richtlijn.
• Schrijft het implementatieplan.

Thuisarts-redacteur

• Vaststellen en bewaken van het Thuisarts-proces in overleg met de begeleider.
• Opstellen van de Thuisartsteksten.

Aandachtspunten voor de patiëntenvertegenwoordiger

De rol van de patiëntenvertegenwoordiger bij de ontwikkeling van een richtlijn is anders dan die van de zorgprofessional. Ten eerste breng je vanuit patiëntenperspectief knelpunten in. Ten tweede breng je vanuit patiëntenperspectief ervaringen in over het zorgproces. Deze kunnen gaan over de uitwerking, de noodzaak en de beleving van een behandeling en onderzoek. Hoe ervaart de patiënt bijvoorbeeld de belasting, belastbaarheid, psychosociale factoren en kwaliteit van leven? Je kunt hierbij denken aan vragen als:

‘Hoe zwaar is het onderzoek voor de patiënt?’ of ‘Wat voor gevolgen heeft de ziekte op de kwaliteit van leven voor de patiënt?’.

Kijk of het mogelijk is om met twee personen deel te nemen aan de werkgroep. Denk bijvoorbeeld aan een beleidsmedewerker en een ervaringsdeskundige. Zij kunnen met elkaar overleggen, aanvullen, en elkaar als dat nodig is vervangen. Bespreek dit met je patiëntenorganisatie, omdat die bepaalt welke patiëntenvertegenwoordiger het patiëntenperspectief inbrengt.