Skip to main content

MSZ-Richtlijn: kwaliteitsstandaard ontwikkelen vanuit patiëntenperspectief

Begrippen rondom patiëntenparticipatie

Het (collectief)patiëntenperspectief
Het (collectief)patiëntenperspectief is dat wat (alle) patiënten belangrijk vinden. Het meenemen van het patiëntenperspectief geeft een andere kijk op kwaliteit van zorg. Je neemt de wensen, behoeften en ervaringen van patiënten en naasten mee in je plannen. Het patiëntenperspectief haal je op door de ervaringen uit te vragen. Hierbij kan er onderscheid zijn tussen verschillende patiënten. Bijvoorbeeld tussen mensen die net een diagnose hebben gehad en mensen die juist al langer patiënt zijn. Of tussen kinderen en volwassenen. De doelgroep kan ook afhankelijk zijn van de zorgverlener, zoals mensen die bij de huisarts onder behandeling zijn of mensen die bij een medisch specialist onder behandeling zijn. Vanaf nu bedoelen we met patiëntenperspectief het (collectief)patiëntenperspectief. Bij de inbreng van het patiëntenperspectief worden de wensen en voorkeuren omgezet naar standpunten: de Ervaringsdeskundige Patiënten Mening. Voor het gemak spreken we hierna over het patiëntenperspectief.

Patiëntenvertegenwoordiger
Als patiëntenvertegenwoordiger breng je het patiëntenperspectief in. Je vertegenwoordigt een groep. Je hebt dus kennis van de gezamenlijke, gedeelde ervaringen van mensen met dezelfde aandoening of beperking. Bij die inbreng is het belangrijk dat je boven de persoonlijke ervaring uit kunt stijgen. Het vindt daarom altijd plaats vanuit een patiëntencollectief of patiëntenorganisatie.

Patient empowerment
De term ‘patient empowerment’ betekent dat de patiënt meer regie heeft over zijn eigen gezondheid. De patiënt wordt zelfstandiger en kan zelf beter bepalen wat nodig is om een goede kwaliteit van leven te behouden. Hierbij zijn (aandacht voor) gezondheidsvaardigheden belangrijk. Dit zijn vaardigheden van mensen om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen, te beoordelen en te gebruiken bij het nemen van gezondheid gerelateerde beslissingen. Een kwart van de volwassenen heeft moeite om informatie over gezondheid te vinden, te begrijpen en toe te passen.

Samen Beslissen
Goede informatievoorziening en een open houding van de zorgverlener helpt patiënten om zelf relevante keuzes te maken samen met ondersteuning van zorgverleners. Dat proces staat bekend als Samen Beslissen. Samen Beslissen begint bij een goed gesprek. Hulpmiddelen voor Samen Beslissen zijn bijvoorbeeld de 3 goede vragen en [keuzekaarten = Een keuzekaart geeft een overzicht van mogelijke opties bij een bepaalde aandoening en beantwoordt de belangrijkste vragen van patiënten. Zo helpen keuzekaarten patiënten en dokters om samen een weloverwogen keuze te maken over de zorg die het beste past bij de patiënt.].

Hulpmiddelen
Participatiekompas

Het participatiekompas wijst de weg naar kennis en ervaringen over patiënten-/cliëntenparticipatie in onderzoek, beleid en kwaliteit van zorg. Je vindt er onder andere een korte uitleg over focusgroepen, enquêtes en interviews. 

De 3 goede vragen

De 3 goede vragen kunnen je helpen samen met je arts de behandelmogelijkheden op een rijtje te zetten.