Skip to main content

NHG-Richtlijn: kwaliteitsstandaard ontwikkelen vanuit patiëntenperspectief

Verbindingen en vervolgstappen

Een richtlijn kan opgebouwd zijn uit verschillende modules. Het is belangrijk de modules aan elkaar te linken. Dit gebeurt op de richtlijnendatabase via ‘aanverwante NHG-producten’. Ga na of er ook linken zijn gelegd vanuit het patiëntenperspectief.

Toetsen van de aanbevelingen

De meest gebruikte meetinstrumenten om na te gaan of de zorg van goede kwaliteit is, zijn [indicatoren = Een indicator is een ‘meetinstrument’ dat een aanwijzing geeft over de kwaliteit van de zorg.] die gebaseerd zijn op de belangrijkste aanbevelingen uit richtlijnen. Bij veel onderwerpen horen meerdere indicatoren. Daarom is het handig om eerst na te gaan welke indicatoren er allemaal al zijn. Bij het formuleren van meetvoorstellen wordt zoveel mogelijk aangesloten bij deze bestaande indicatoren.

Bij indicatoren wordt onderscheid gemaakt tussen:

  • de structuur. Een structuurindicator geeft informatie over de organisatorische voorwaarden (welke behandeling wordt gegeven);
  • het proces. Een procesindicator geeft een indicatie over het verloop van een zorgproces (hoe verloopt de behandeling). Of; 
  • de uitkomst van de zorg. Een uitkomstindicator geeft een indicatie over de uitkomst van de zorg (wat is het resultaat van de behandeling).

De meting kan helpen om na te gaan of zorgaanbieders kwalitatief goede zorg leveren. Het is belangrijk om helder te beschrijven wat de gewenste kwaliteit is. De meetresultaten kunnen op individueel niveau, op groepsniveau, op instellingsniveau of landelijk niveau inzicht geven hoever aan de richtlijnen wordt voldaan.

Gegevens van indicatoren

De gegevens die meetinstrumenten of indicatoren opleveren, kunnen worden gebruikt voor kwaliteitsverbetering, keuze-informatie voor zorggebruikers, zorginkoop of toezicht. Daarnaast kunnen de uitkomsten een reden zijn om het uitvoeringsplan aan te passen of de richtlijn te herzien.

  • Is er al een indicatorenset of keurmerk in samenspraak met de patiëntenorganisatie ontwikkeld? Probeer hierbij aan te haken.
  • Patiëntenfederatie Nederland kan ondersteunen als je op zoek bent naar bestaande indicatorensets of keurmerken.

Producten die volgen uit de aanbevelingen of richtlijn

Producten die de toepassing van de richtlijn in de praktijk bevorderen zijn protocollen, [digitale applicaties = Digitale (online) toepassingen, bijvoorbeeld een app of een online interventie.], scholingsmaterialen, keuze-ondersteunend voorlichtings- en opleidingsmateriaal, [keuzehulpen = Schriftelijke of elektronische informatie over de (behandel)mogelijkheden, waarin tenminste staat beschreven: (1) de verschillende mogelijkheden voor de patiënt (ook niet behandelen), (2) voordelen en nadelen daarvan, (3) expliciete ondersteuning voor de patiënt bij het wegen van de verschillende mogelijkheden.] en andere producten die bijdragen aan [zelfmanagement = Zelfmanagement gaat over acties en vaardigheden gericht op: Het zelf omgaan met de aandoening, symptomen en psychosociale gevolgen van de aandoening. Het zelf omgaan met factoren die de symptomen kunnen verergeren (risicofactoren).] en gezamenlijke besluitvorming. Ook kunnen afgeleide producten voor het management en de organisatie van zorg worden gemaakt. Bijvoorbeeld een [stroomschema = Een stroomschema is een schema dat helpt om de resultaten van een zoektocht naar relevante publicaties op een transparante manier weer te geven. Het geeft aan hoeveel documenten er initieel gevonden werden, hoeveel er uiteindelijk werden opgenomen en alle stadia ertussen.] voor zorgprofessionals. In de beginfase van het ontwikkeltraject wordt bepaald welke producten de werkgroep aan het eind van het traject oplevert.

Patiënteninformatie en hulpmiddelen

De informatiebehoeften van de patiënten staan centraal bij het ontwikkelen van patiënteninformatie. De patiënteninformatie is niet een 1-op-1-vertaling van de kwaliteitsstandaard. De informatie dient gemakkelijk toegankelijk en begrijpelijk zijn voor de doelgroep. Daarom wordt taalniveau B1 gebruikt. Om op taalniveau B1 te kunnen schrijven dien je opgeleid te zijn. Het is daarbij nog aan te raden om de patiënteninformatie te laten lezen door een werkgroeplid betrokken bij de richtlijn of een medisch adviseur van uw patiëntenorganisatie.

Informatie moet afkomstig zijn van een betrouwbare bron. Ook is het belangrijk dat u alleen doorverwijst naar betrouwbare bronnen. Op thuisarts worden de keuzekaarten en keuzehulpen bij de relevante informatie geplaats, tevens is er een Overzicht van de keuzekaarten.

Producten die volgen uit de aanbevelingen of richtlijn bij het NHG

Bij NHG-richtlijnen wordt er ook een Thuisarts.nl tekst gemaakt. Afhankelijk van de behoefte worden er keuzekaarten, behandelkeuzehulpen of uitlegvideo’s ontwikkeld. Maar soms ook een e-learning, podcast die ondersteunt bij de implementatie van de richtlijnen. Voor het proces van thuisarts staat beschreven in het volgende stuk.

Aandachtspunten voor de patiëntenvertegenwoordiger

  • Ga na of er ook linken tussen bepaalde richtlijnen zijn gelegd vanuit het patiëntenperspectief.
  • Patiënteninformatie is een verplicht onderdeel van een richtlijn. Zorg dat hiervoor in het begin afspraken zijn gemaakt en dat er financiële middelen beschikbaar zijn. Bij zowel MSZ als huisartsenzorg worden er thuisartsteksten ontwikkeld. Als patiëntenorganisatie kan je ook patiënteninformatie ontwikkelen voor de eigen informatiebronnen, zoals de website.
  • Keuze-ondersteunend voorlichtings- en opleidingsmateriaal, keuzehulpen en andere producten die bijdragen aan zelfmanagement en gezamenlijke besluitvorming zijn bij uitstek producten die door een patiëntenorganisatie ontwikkeld kunnen worden. Ga na of jij hierbij het initiatief wil nemen.
  • Als er meerdere behandelmogelijkheden zijn, kan het zinvol zijn om een keuzekaart of keuzehulp te ontwikkelen. Je kunt Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. voor meer informatie over keuzekaarten.
Hulpmiddelen
Overzicht van keuzehulpen en keuzekaarten op Thuisarts.nl

Op Thuisarts.nl is een overzicht van keuzehulpen en keuzekaarten te vinden.