De AQUA-Leidraad is er voor de ontwikkeling van een richtlijn, module, zorgstandaard of organisatiebeschrijving, die betrekking heeft op (een deel van) een zorgproces. De AQUA-Leidraad legt vast wat noodzakelijk is om vanuit het perspectief van de cliënt/patiënt goede zorg te verlenen.

Waar gaat de AQUA-Leidraad over?

De AQUA-Leidraad geeft partijen in de zorg aandachtspunten en overwegingen voor de ontwikkeling, herziening en implementatie van beschrijvingen voor het leveren van goede zorg. Beschrijvingen voor goede zorg zijn openbaar toegankelijke documenten die goede zorg beschrijven voor een bepaald gezondheidsgerelateerd thema. Deze beschrijvingen vormen een hulpmiddel bij het maken van keuzes in de praktijk en leveren een bijdrage aan de kwaliteit van zorg.

In de AQUA-Leidraad wordt de term richtlijn of standaard gebruikt voor alle beschrijvingen van goede zorg, inclusief kwaliteitsstandaarden. Om aan de doelstelling van verbetering en borging van de kwaliteit van zorg in richtlijnen/standaarden te kunnen voldoen, is het van belang dat deze gedegen worden ontwikkeld en geïmplementeerd. De AQUA-Leidraad geeft aandachtspunten en overwegingen voor de ontwikkeling of herziening van richtlijnen/standaarden en de implementatie ervan.

Relatie met het Toetsingskader voor kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten

Het Toetsingskader is een beleidsregel van het Zorginstituut. Op basis van het Toetsingskader beoordeelt het Zorginstituut of een beschrijving voor het leveren van goede zorg (bijvoorbeeld een richtlijn) in het [Register = Het Register is een digitaal overzicht van kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten dat voor iedereen toegankelijk en kosteloos te gebruiken is. Met het Register zorgt het Zorginstituut ervoor dat iedereen in Nederland kan zien wat wordt verstaan onder goede zorg en hoe je goede zorg meet. Zo helpen we mee om de zorg in Nederland steeds verder te verbeteren. Het Register is online in te zien op Zorginzicht.]kan worden opgenomen. Als een beschrijving ook in het Register is opgenomen dan spreken we van een kwaliteitsstandaard. Met deze criteria vraagt het Zorginstituut aandacht voor onderwerpen van publiek belang. Afstemming tussen alle relevante partijen in de zorg is een voorwaarde bij het komen tot afspraken over goede zorg. De AQUA-Leidraad houdt rekening met de criteria die in het Toetsingskader worden gesteld.

Voor wie is de AQUA-Leidraad bedoeld?

De AQUA-Leidraad is ontwikkeld voor alle partijen in de zorg die een richtlijn willen ontwikkelen of herzien. Het gaat om de volgende doelgroepen:

• Zorgprofessionals
  • voor ondersteuning van besluitvorming in de praktijk;
  • het bijhouden van kennis en nieuwe inzichten;
  • voor onderwijs- en nascholingsdoeleinden;
  • voor het opstellen van samenwerkingsafspraken en meten van kwaliteit.
• Zorggebruikers zien welke zorg zij van zorgaanbieders kunnen verwachten en wat zij zelf kunnen doen, bijvoorbeeld in het kader van gedeelde besluitvorming, [zelfmanagement = Acties en vaardigheden gericht op: het zelf omgaan met de aandoening, symptomen, risicofactoren (factoren die de symptomen kunnen verergeren) en psychosociale gevolgen van de aandoening.] en eigen regie met ondersteuning.
• Zorgverzekeraars en gemeenten hebben belang bij goede richtlijnen als handvat voor afspraken over inkoop en kwaliteit van zorg.
• Bestuurders van ziekenhuizen, verpleeghuizen, andere zorginstellingen en koepelorganisaties hebben een belangrijke rol bij de uitvoering van richtlijnen.
• De Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) ziet richtlijnen als professionele standaarden waarop zij haar handhaving baseert.
• De overheid gebruikt richtlijnen bij besluitvorming over het basispakket Zorgverzekeringswet (Zvw) of bij de uitvoering van de Wet Langdurige zorg (WLZ) waarin wordt aangegeven welke zorg wordt vergoed binnen de kaders van het collectief nationaal zorgstelsel.

Hoe is de AQUA-Leidraad tot stand gekomen?

De eerste versie van de AQUA-Leidraad verscheen in 2015. De Leidraad is jaarlijks beoordeeld door [AQUA = Advies- en expertgroep Kwaliteitsstandaarden, opsteller van de Leidraad voor kwaliteitsstandaarden.] en zo nodig geactualiseerd. Bijvoorbeeld op grond van internationale ontwikkelingen in de methodiek van richtlijnontwikkeling, wetswijzigingen, ervaring met de Leidraad in de praktijk en praktische toepasbaarheid. AQUA stelt de Leidraad vast en biedt deze ter publicatie aan het Zorginstituut Nederland aan, die deze vervolgens publiceert op de website www.zorginzicht.nl.